Cây thủy sinh quang hợp, hay thường được gọi là “cây thở”, là một hiện tượng sống động và thu hút mà bất kỳ người yêu thủy sinh nào cũng ao ước được chiêm ngưỡng hàng ngày. Tuy nhiên nhiều người mới bắt đầu chơi loại cây này vẫn chưa hiểu cây thủy sinh thở là gì và tại sao một số cây thủy sinh không thở? Nếu bạn cũng thắc mắc như vậy thì hãy cùng thuysinh43 khám ngay tại bài viết này nhé!
Cây thủy sinh thở như thế nào?
Mọi người đều biết rằng cây thực hiện quá trình quang hợp, kể cả các loại cây thủy sinh. Trong quá trình quang hợp diễn ra vào ban ngày, cây tạo ra oxy. Đôi khi, oxy được giải phóng từ lá cây dưới dạng bong bóng khí, đi ra khỏi cây. Nguyên nhân là do cây giải phóng oxy nhanh hơn tốc độ oxy có thể tan trong nước bể. Điều này tạo ra hiện tượng mà người ta gọi là “cây thở”, tạo ra các giọt bong bóng nhỏ trong nước.
Vâng, “cây thở” là cách gọi phổ biến mà những người yêu thủy sinh thường dùng để chỉ quá trình quang hợp – một quá trình tự nhiên mà tất cả các loại cây đều trải qua. Quang hợp là quá trình hấp thụ và biến đổi năng lượng từ ánh sáng mặt trời để tổng hợp các hợp chất hữu cơ cần thiết cho sự phát triển của cây (ví dụ như glucozơ), đồng thời cây cũng hấp thụ khí CO₂ và thải ra khí O₂.
Phương trình tổng quát của quá trình này là:
H₂O + CO₂ + ánh sáng ——> C₆H₁₂O₆ + O₂
Ở môi trường khô ráo, khí O₂ khi thải ra sẽ phân tán vào không khí nên không thể quan sát được. Tuy nhiên, ở dưới nước, nếu cường độ quang hợp đủ mạnh và lượng khí O₂ thải ra đủ lớn, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết hiện tượng các bong bóng khí xuất hiện ở lá cây, sau đó dần dần bay lên khỏi mặt nước.
Để đảm bảo cây thực hiện quá trình quang hợp với cường độ đủ lớn, chúng ta cần sử dụng các bình khí nén CO₂ chuyên dụng, giúp cung cấp khí CO₂ cho cây một cách ổn định mà không ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của động vật trong hồ. Đồng thời, cần có nguồn ánh sáng đủ tốt để hỗ trợ quá trình này, gần giống như ánh sáng mặt trời.
Sự hiện diện của bọt khí thoát ra từ lá cây cũng là dấu hiệu cho thấy cây đang có sức khỏe tốt và phát triển mạnh mẽ trong hồ. Trong trường hợp không thấy bọt khí, không có nghĩa là cây không thực hiện quá trình hô hấp, mà có thể là do bọt khí đã bị hòa tan vào nước do kích thước quá nhỏ.
Vậy, cây thủy sinh không thở thì sao?
Thường thì, cây thủy sinh thực hiện quá trình quang hợp hiệu quả hơn để tạo ra nhiều oxy hơn bình thường, là dấu hiệu của sự sống khỏe mạnh của chúng. Tuy nhiên, việc cây không thở không có nghĩa là chúng không khỏe.
Trong trường hợp nồng độ oxy hòa tan trong nước thấp, dù cây tạo ra nhiều oxy, lượng oxy đó có thể bị hấp thụ vào nước nhanh hơn, dẫn đến tình trạng cây không thở.
Sự phân bố oxy cũng không đồng đều trong bể nước. Thông thường, ở dưới đáy bể sẽ có ít oxy hơn so với phần trên mặt nước. Điều này là lý do tại sao bạn thường thấy cây thủy sinh ở gần mặt nước hơn.
Tại sao cây thủy sinh không thở?
Cây thủy sinh không thở có thể do những yếu tố sau đây:
Ánh sáng: Đây là yếu tố hàng đầu mà bạn cần quan tâm đầu tiên khi nuôi cây thủy sinh.
Carbon: Là yếu tố đặc biệt quan trọng thứ hai sau ánh sáng, carbon là loại dưỡng chất không thể thiếu cho cây thủy sinh, và được cung cấp dưới dạng khí CO2 là phương pháp hiệu quả nhất.
Dòng chảy không quá mạnh: Nếu lọc của bạn hoạt động quá mạnh, dòng nước có thể cuốn mất khí O2 mà cây thủy sinh đã thải ra khi thở.
Không bị độc hóa bởi kim loại nặng hoặc hữu cơ độc hại: Khi cây bị nhiễm độc, dấu hiệu đầu tiên là ngừng quang hợp.
Hồ không bị thiếu dinh dưỡng: Thiếu một số chất dinh dưỡng vi lượng cũng có thể làm cho cây thủy sinh ngừng quang hợp và phát triển.
Độ pH không quá cao hoặc quá thấp: Ở ngưỡng pH trên 8 và dưới 4, hầu hết các loại cây thủy sinh sẽ ngừng quang hợp.
Một số loại cây phát triển nhanh như rêu, ráy, dương xỉ hay bucep thường có khả năng thở tốt hơn và thường thở nhiều hơn so với các loại cây phát triển chậm.
Cách làm cho cây thủy sinh thở
Để trình bày cách làm cho cây thủy sinh thực hiện quá trình quang hợp, ta có thể sử dụng công thức hóa học như sau: 6 phân tử CO2 + 12 phân tử H2O + ánh sáng → 1 phân tử C6H12O6 (đường) + 6 phân tử O2 + 6 phân tử H2O. Một cách đơn giản hơn, quá trình này có thể được diễn giải là CO2 + Nước + Ánh sáng → Đường (để cung cấp năng lượng cho cây) + Oxy + Nước.
1. Cách tăng CO2 trong nước
Để đảm bảo cây có đủ CO2 để hô hấp, cần bổ sung CO2 vào nước và tăng cường ánh sáng cho bể. CO2 tan trong nước dễ dàng hơn so với Oxy, vì vậy việc bơm thêm CO2 vào bể giúp khí nhanh chóng hòa tan vào nước, cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp của cây.
Một phương pháp hiệu quả là sử dụng bộ CO2 bình nhôm, mặc dù có chi phí cao hơn so với các giải pháp CO2 khác nhưng sẽ tiết kiệm chi phí lâu dài. Nếu không có điều kiện để mua bình nhôm hoặc thay bình mới, bạn cũng có thể sử dụng các loại bộ chế khác nhau.
2. Tăng cường độ sáng
Có nhiều loại đèn thủy sinh được thiết kế để điều chỉnh cường độ sáng. Việc tăng cường độ sáng có thể giúp quá trình quang hợp diễn ra hiệu quả hơn.
Lưu ý: Hãy tăng cường độ sáng từ từ để cây có thể dần thích nghi với môi trường mới. Nên điều chỉnh độ sáng chỉ đến mức cần thiết để cây thủy sinh có thể tận dụng tốt ánh sáng. Nếu không, có nguy cơ bể cá sẽ bị nấm rêu phát triển. Một số loại rêu khó diệt như rêu chùm đen có thể xuất hiện nếu không chăm sóc cẩn thận.
3. Thay đổi lượng lớn nước
Đôi khi, sau khi thay đổi một lượng lớn nước trong bể cá, bạn có thể thấy cây thủy sinh “thở” mạnh mẽ hơn. Nguyên nhân là do nước máy thường chứa nhiều khí bên trong. Khi thêm nước mới vào bể, nồng độ khí tan hòa sẽ tăng lên, giúp bong bóng khí dễ dàng hình thành ở lá cây.
Để thuận tiện hơn, bạn có thể sử dụng nước lọc RO. Nhờ vào quá trình lọc, nước lọc RO thường chứa nhiều khí tan hòa hơn, giúp cây dễ thở hơn.
Tóm lại
Cách nhận biết cây thở rất đơn giản, bạn chỉ cần quan sát các loài cây. Nếu thấy trên bề mặt hoặc mặt dưới của lá xuất hiện các giọt không khí đọng, thì đó là dấu hiệu cho thấy cây đang thực hiện quá trình quang hợp. Những giọt không khí đó chính là khí oxi được cây nhả ra.
Trên thị trường hiện nay, cây thủy sinh không thở đang trở thành một xu hướng phổ biến trong việc trang trí không gian sống và làm việc. Những loài cây này không chỉ mang lại vẻ đẹp tự nhiên mà còn góp phần làm sạch không khí và tạo ra môi trường sống tươi mới.
Hy vọng thông qua các thông tin và hướng dẫn mà chúng tôi cung cấp, bạn sẽ có thêm kiến thức và hiểu biết về cây thủy sinh không thở, từ đó tạo ra những không gian sống xanh mát và thoải mái hơn.
